در رثای شهیدان گمنام یزد/ گمنام رفتید، گمنام برگشتید

به گزارش خبرنگار مهر، آن زمان درست وقتی که با لبخند به اشکهای بی صدای مادران و پدران و همسرانتان نگاه می کردید، وقتی پیشانی فرزند دو ماهه تان را می بوسیدید، آسمان با حسرت به تماشایتان ایستاده بود.

وقتی از همه دوستان، همسایه ها، محله، کوچه ، بازار و آن همه خاطره شیرین تنها با تبسمی دل بریدید، شاید ... نه... حتما فکرش را می کردید و می دانستید که سالهای سال بعد تنها با چند تکه استخوان، یک کوله پشتی هزار تکه، قمقمه ای پوسیده و یک عکس کوچک از مرادتان، در فرودگاه شهید صدوقی یزد بر روی دستهای لرزان و بی قرار و ناشناس مردم شهری که با همه خیابانها و زیرگذرها و پلها و میدان هایش کوچک می نمود، تشییع می شوید.

این غریبه ها که امروز تابوت های سبک تان را بر شانه می کشیدند، چقدر دلشان برای سنگینی حضورتان تنگ شده بود، چقدر گریه کردند برای خودشان! چقدر شرمگین بودند!

شما که پر کشیده بودید پس چرا این قدر دیر آمدید و حالا که آمدید چرا این قدر غریب؟ اینجا کسی حرف شما را نمی فهمد و لبخند شما را به جا نمی آورد. اینجا همه در پی نامند. گمنامی را هنر نمی دانند، بی نام و نشان بودن را دوست ندارد.

اینجا آدم ها به آب و آتش می زنند تا شناخته شوند. اصلا همه کارها، همه دو دو کردن ها برای این است که کسی توی کوچه و خیابان با انگشت نشانشان دهد. این جا همه منتظرند تا کسی از آنان بپرسد ببخشید قبلا شما را جایی ندیده ام شما آدم مهمی نیستید؟

اما شما گمنامید. راهتان را پیدا کرده اید که گمنام شده اید. حالا هر کدام در 11نقطه از سرزمینی که برایش به آب و آتش زدید به ما لبخند می زنید. ای کاش همه نامها گم می شد اگر راهی روشن در پیش بود.

اگر کسی شما را در یزد، تهران، اردبيل، اراك، قزوين، بوشهر، خراسان رضوی، فارس و کرمان به جا نمی آورد، شما بی تقصیرید. تقصیر از ماست که خودمان را گم کرده ایم. زیر سایه شماییم و سایه تان را به جا نمی آوریم.

از شما چه پنهان بعد از جنگ، بعضی ها... اصلا بعضی از همان دوستان شما خودشان را گم کردند. همانطور که شهید همت می گفت، همانطور که آقا مرتضی حدس می زد.

در این سی و یکی دو سال چقدر اوج گرفتید و کسی ندید. چقدر مدال آوردید و کسی برایتان یک هورای خشک و خالی هم نکشید.

کاش حداقل مادرانتان بودند و می دیدند چه دسته گل هایی تحویل بهشت داده اند و بهشتیان چطور عزیز دردانه هایشان را تحویل می گیرند.

از شما چه پنهان توی این سی و یکی دو سال ما هم کلی مدال گرفتیم. توی مسابقات ورزشی، المپیادها، جشنواره های داخلی و خارجی با فرش های قرمز و بنفش و صورتی اما شما لبخند زدید، خوشحال شدید و... لبخند زدید و شاید توی دلتان می گفتید اگر مدال های ما را می دیدید می خواستید چه کار کنید؟ راست هم می گفتید، اگر می گفتید، اگر به رویمان می آوردید.... !!!

راستی اگر مدال های شما را می دیدیم شاید امروز این قدر به خودمان غره نمی شدیم. این قدر توی بوق و کرنا نمی کردیم. این قدر برای مدال های کوچک مان منت سر مردم نمی گذاشتیم و از خلف وعده مسئولان و نگرفتن خانه و ماشین و سکه و سفر حجشان توی سر و مغزمان نمی زدیم.

و شاید اگر مردم شما را می شناختند این قدر برای کم کردن روی برادر و خواهر و همسایه شان حرص نمی زدند.

یکی می گفت هنوز هم وقتی هوا ابری می شود مادرها نگرانتان می شوند. هنوز هم وقتی خبر انفجاری در عراق را می شنوند، دلواپس عزیز دردانه هایشان می شوند. هنوز هم روزی هزار بار کوچه را از اول تا آخر گز می کنند و همان طور که روضه حضرت علی اکبر(ع) را زیر لب زمزمه می کنند، منتظرند تا شما با همان لباس خاکی بی درجه، با همان لبخند و سر و موی خاکی و با همان چفیه و تسبیح و انگشتر و کوله پشتی از راه برسید.

این روزها خیلی ها، خیلی جاها برایتان یادواره می گیرند. برایتان اشک می ریزند. وصیت نامه های نورانی تان را بارها و بارها می خوانند. اما خیلی ها هم یادشان به شما نیست. اصلا انگار نه انگار که دیوانه ای با لشکری تا بن دندان مسلح، صدهاهزار سرباز وفادار و کوهی از مهمات و تسلیحات پیشرفته به خاک کشورشان حمله کرده بود. انگار یادشان رفته ده ها پدرخوانده حریص، هر روز توی اتاق های گرم کاخ های سیاهشان برای چاه های نفت بی زبان ما نقشه می کشیدند و برای ذره ذره معادن و ذخایر سرزمین مردم زجرکشیده سرزمین مان دندان تیز کرده بودند.

انگار نه انگار که می خواستند تهران را چهار روزه به یکی از استان های عراق تبدیل کنند. یادشان رفته چطور خرمشهرمان را خونین شهر کردند. انگار نه انگار که خیلی ها توی گوش هم گفته بودند کلک این یکی را هم کندیم برویم سراغ یک جهان سومی دیگر.

انگار نه انگار که در طی قرنها هر دیکتاتوری با عیالش دعوایش می شد، دق دلی اش را سر ایران ما خالی می کرد و برای اینکه ثابت کند خیلی هم بی عرضه نیست، تکه ای از این خاک، از این سرزمین را ظرف چند روز از نقشه می برید و به مرزهای کشورش وصله می زد تا امروز همه بچه های ایران با چشم های بسته، کتاب تاریخشان را ورق بزنند و از مرور این همه خیانت از پادشاهان سلسله وطن فروشان و زن بارگان خشمشان را قورت بدهند.

خیلی ها یادشان رفته شما "گمنام ها" با دست خالی به آتش زدید و با یک کلاش درب و داغان چشم دشمن را کور کردید و به جهان ثابت کردید ایرانی مسلمان دین و سرزمین اش را با چنگ و دندان حفظ می کند.

یادشان رفته شماها برای چه گمنام شدید. یادشان رفته توی مجنون چقدر عاشق رفت روی هوا. چقدر خیبری دادید تا خیبری شدید. چقدر روی مین غلطیدید تا لشکری راهش را در قلب دشمن باز کند. چقدر شقایق پرپر شد تا ناموس همین ها که امروز از عالم و آدم طلبکارند، عروسک خیمه شب بازی عربها نشود. شما با همین گمنامیتان چه کارها که نکردید!

روزی که توی شناسنامه هایتان دست می بردید تا کربلایی شوید، روزی که دست و دامن پدر و مادر گریانتان را می بوسیدید تا به رفتنتان دل بدهند، بخدا فکر همه جایش را کرده بودید. ما ساده ایم و نمی دانیم. ما همه چیز را دو دو تا چهارتا می کنیم و جواب های کودکانه می گیریم.

ما راز گمنام شدن را بلد نیستیم و خیال می کنیم هر کس که نفس می کشد زنده است و آن که جانش را برداشته و رفته برنده این میدان.

...گمنام رفتید ، گمنام برگشتید. وقتی می رفتید همه از رفتنتان اشک می ریختند. حالا هم که آمده اید همه بغض کرده اند. آن روز، روز رفتن، روز دست از جان شستن، مادرتان با اشک بدرقه تان می کرد.

همسرتان، پدرتان، فرزندتان، برادرتان، همسایه تان، دوستتان، آشنایتان ... حالا ولی هیچ کدام نیستند. نیستند و نمی دانند کجایید که بیایند. نمی دانند همین چند تکه استخوان کجا در کدامین خاک، در کدامین تابوت و بر دوش کدامین مردم تشییع می شود؟

اگر می دانستند، اگر می خواستید، اگر از گمنامی تان می گذشتید، با همان ویلچرهایشان، با همان قیافه های ناآشنا و اتوکشیده شان پشت سرتان راه می افتادند و از اینکه فرسنگ ها از آنها جلو زده اید، برای خودشان اشک می ریختند.

مرا که امروز قلم به دست دارم و از گمنامی شما نامی و نشانی می طلبم، به جا نمی آورید. آنگاه که تفنگ بر دوش گرفتید تا کشورتان، شهرتان، روستایتان، محله تان،کوچه تان و مردم سرزمین تان آب از دلشان تکان نخورد من در پناهگاه 61 در یکی از همین شهرها که می رفت شهر کوچکی از شهرهای عراق باشد در آغوش مادرم لبخند می زدم و وقتی اولین واژه را از کتاب زندگی آموختم، دشمن با دلاوری شما "گمنام ها " در فتح المبین، رمضان، والفجر3، خیبر، بدر و ...از جنون آنی و تجاوز کودکانه اش روزی هزار بار آرزوی مرگ می کرد.

امروز وقتی خبر تشییع تان را از رادیو شنیدم، ایستادم. داشتم مثل همیشه، مثل همه روزهای خدا توی شهر در انبوه دود و آهن و سیمان دودو می کردم. اما... خبر آمدنتان گلویم را گرفت. نگهم داشت. خجالت زده ام کرد و... هوا ابری شد.

در میان هیاهوی شهر، در پشت چراغ های قرمز به خود گفتم حالا که با افتخار و پس از سالها از پیچ و خم های کرخه، زید، مهران، مجنون، دجله و سومار آمده اید، چرا گوشه ای از تابوت معطرتان بر شانه های من نباشد؟ اگرچه تابوتتان به شانه هایی که سال هاست ملائکه ای رویشان نمی نشیند نیازی ندارد، اگر چه آن قدر سبکبالید که چون باد می وزید.

از شما چه پنهان! شاید چند روز بعد فراموشم شود. اما آمدم تا در زمانه نام ها و یادمان ها، درس بی نام و نشان شدن را از شما شهیدان گمنام بیاموزم. درسی که سال هاست در هیچ کلاسی تدریس نمی شود. کلاسی که سالهاست شاگردی ندارد.

---------------

حميدرضا مستوفي